Κορακοβούνι & 1821. Η βιογραφία του Γεωργίου Λεβέντη (Μέρος ΄Δ)

 

 Το 4ο και τελευταίο μέρος της βιογραφίας του Φιλικού Γεωργίου Λεβέντη όπως την κατέγραψε η κόρη του, Χαρίκλεια, στην ελληνική εφημερίδα της Τεργέστης "Κλειώ"

(Τα προηγούμενα μέρη μπορείτε να τα διαβάσετε ΕΔΩ Ά, ΕΔΩ ΄Β & ΕΔΩ ΄Γ)

Μέρος ΄Δ

Διατρίβοντος του Εμμανουήλ Ξάνθου εν Πετρουπόλει, ηθέλησε να μεταβεί εις Ρωσσίαν και ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος και ενεχείρισε τω Λεβέντη δύο ή τρεις φακέλλους αφιερωτικών γραμμάτων αδελφών εταιριστών˙ αλλ’ οι εν Ιασίω εταιρισταί, άμα μαθόντες την εις Βεσσαραβίαν μετάβασιν του Αναγνωστοπούλου, έπεμψαν εις Βουκουρέστιον προς τον Λεβέντην πρεσβείαν των ΚΚ. Παναγιωτάκη Πίκου, ενός των εφόρων και πλουσίων εμπόρων και Φωτίου Ηλιάδου, τιμιωτάτου Πελοποννησίου, ίνα παραπονηθώσι κατά της διαγωγής του Π. Αναγνωστοπούλου και απαιτήσωσι τας αφιερωτικάς πολλών αδελφών επιστολάς, άτε δε μη έχοντες μηδεμίαν πλέον προς τούτον πίστιν. Ο Λεβέντης καθησύχασεν αυτούς επιδείξας τους περιέχοντας τας επιστολάς φακέλλους και υποσχόμενος ότι θέλει τας πέμψει προς τον όσον ούπω γνωστόν γενησόμενον αρχηγόν της επιχειρήσεως. Συνεβούλευσε δ’ αυτούς, αμφοτέρους φίλους του όντας προ καιρού, να καθησυχάσωσι και τους άλλους παρ’ ων απεστάλησαν, διότι ουδείς υπήρχε λόγος υποψίας εναντίον της αγαθής πίστεως του Αναγνωστοπούλου, όστις προσεφέρετο μεν ίσως αυστηρότερον του δέοντος προς τους αδελφούς, εξεφράζετο οπωσούν δεσποτικώς και έκλινεν εις το ύποπτον ένεκα του χαρακτήρος του, πλην αλλ’ όμως κατά τα άλλα πάντα ήτο λίαν αξιότιμος.

Εν τούτοις ο εν Πετρουπόλει διαμένων Ξάνθος έμαθεν ότι εναντίον εαυτού τε και του Αναγνωστοπούλου είχε προκαταληφθή ο κόμης Καποδίστριας παρά του εν Μόσκας Καμαρινού, ον απέστειλεν εις Πετρούπολιν ο της Μάνης ηγεμών Πέτρος Μαυρομιχάλης, ίνα πληροφορηθή περί των βάσεων της φιλικής εταιρίας. Ο Ξάνθος πριν η τύχη ακροάσεως παρά τω κόμητι, συνδιαλεχθείς μετά του Καμαρινού, κατώρθωσε να τω αποδείξη ότι πάντη άλλως είχον τα πράγματα ή ως αυτός εφαντάζετο˙ έτι μάλλον δε τον ενεθάρρυνε δηλώσας αυτώ τα των αρχηγών ονόματα, του μητροπολίτου Ιγνατίου, Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου, Θεοδώρου Νέγρη και Γεωργίου Λεβέντη. Τελευταίον κατηχήσας αυτόν το μέγα μυστήριον της αρχής και παραλαβών αυτόν συνάδελφον, τον έπεισεν όπως αλλάξη ύφος και τρόπον, και εκφράζηται του λοιπού ευμενέστερον υπέρ της εταιρίας. Ο Ξάνθος, δους τω Καμαρινώ καιρόν όπως αναιρέση παρά τω κόμητι Καποδίστρια όσα κατ’ αυτού πρότερον είχεν ειπεί, εξητήσατο ακρόασιν και εγένετο δεκτός παρά τω κόμητι. «Σκοπός της εις Πετρούπολιν αποστολής μου είναι να αναθέσω εν ονόματι πάντων των ευαρίθμων της Εταιρίας αρχηγών την διεύθυνσιν και αρχηγίαν αυτής εις την Σην Εξοχότητα και τον τίτλον γενικού επιτρόπου της αρχής». Ο κόμης έδειξε μεν ότι διακαώς επεθύμει της πατρίδος την απελευθέρωσιν και εφάνη προθυμότατος όπως συντελέση κατά το ενόν εις την βελτίωσιν των τυχών αυτής˙ απεποιήθη όμως να δεχθή την διεύθυνσιν τοιούτου συστήματος άτε διατελών εις την υπηρεσίαν του αυτοκράτορος της Ρωσσίας˙ φαίνεται δε ότι έδωκε τω Ξάνθω νύξεις τινάς περί του ζητουμένου μάλιστα προσώπου, προς ο ώφειλεν αυτός τε και η Εταιρία να επιστήση την προσοχήν, και εξήνεγκεν ειλικρινεστάτας ευχάς υπέρ της ταχίστης και αισιωτάτης εκτελέσεως των της Εταιρίας σκοπών.

Ο Ξάνθος, παραστάς ενώπιον του πρίγκηπος Αλεξάνδρου Υψηλάντου, εγνωρίσθη μετ’ αυτού, τον εύρεν ενθουσιώντα και πρόθυμον εις πάντα, και επομένως προέτεινεν αυτώ ν’ αναδεχθή αντί του κόμητος την διεύθυνσιν του μεγάλου εκείνου έργου, μηδαμώς αμφιβάλλων ότι και οι αποστείλαντες αυτόν συνάδελφοί του θα συνεφώνουν περί της εκλογής. Ο πρίγκηψ ου μόνον απεδέξατο τον τίτλον του γενικού επιτρόπου της αρχής, αλλά και υπέσχετο ότι πρώτος ήθελε γράψει προς τε τους αρχηγούς της εταιρίας και προς τους πλείστους των διακεκριμένων αδελφών. Τότε λοιπόν έσπευσεν ο Ξάνθος ίνα ειδοποιήση τους συναδέλφους του, χρώμενος δε τη παρά τοις αρχηγοίς της Εταιρίας νενομισμένη διαλέκτω ανεκοίνωσε τω Λεβέντη δια τίνας λόγους ηρνήθη ο κόμης Καποδίστριας, ανεδέξατο δε ο Υψηλάντης την διεύθυνσιν των κατά την Εταιρίαν και τον τίτλον του γενικού επιτρόπου της αρχής. Ο Υψηλάντης έγραψε προς τον Λεβέντην. Ούτος όμως ουδέν άλλο εν τη πρώτη εκείνη επιστολή ανακαλύψας ή τον μέγιστον του ανδρός ενθουσιασμόν, ερωτήσας πρώτον έμαθε ότι ο Υψηλάντης μεγάλως ετιμάτο και εσέβετο παρά του Καποδιστρίου, είτα δε έγραψεν αυτώ. Μετ’ ολίγων δε έλαβε εκ Μόσχας και ετέραν του Υψηλάντου επιστολήν, εξ ης διετρανούτο η σπανία προς την πατρίδα αφοσίωσις του περικλεούς τούτου φιλοπάτριδος. Μετ’ ου πολύ, θεωρηθείσης απαραιτήτου της καταβολής χρηματικών κεφαλαίων προς πραγματοποίησιν της επαναστάσεως, ο Λεβέντης έδωκε προκαταβολικώς τω Αλεξάνδρω Υψηλάντη 10,000 φλωρίων, καθώς μαρτυρούσιν οι μέχρι της σήμερον εν ταις χερσί του πρωτοτόκου υιού του Λεβέντη σωζόμεναι ιδιόχειροι του πρίγκηπος αποδείξεις, υπογεγραμμέναι δια της αριστεράς αυτού χειρός. Το εν ταις παραδουναβίοις Ηγαιμονίαις κίνημα των αοιδίμων Αλεξάνδρου Υψηλάντου και Γεωργίου Ολυμπίου απέτυχε μεν, ως είναι ήδη πασίγνωστον˙ ουχ ήττον όμως συνετέλεσεν όπως συνταράξη και επασχολήση την Τουρκίαν προς βορράν και επενήργησεν εμμέσως εις την παγίωσιν της εν τη κυρίως Ελλάδι περί τον αυτόν χρόνον εκραγείσης επαναστάσεως.

Ο Λεβέντης, μεμυημένος ων ένεκα της θέσεως και της ενεργείας αυτού πλείστα όσα περί του ελληνικού αγώνος απόρρητα, εμελέτα να καταλίπη σπουδαιότατα περί αυτού απομνημονεύματα˙ και ήρξατο μεν τω όντι συγγράφων, αλλ’ ο κατά το 1847 επελθών απροσδόκητος αυτού θάνατος διέκοψεν εν αυτή τη αρχή την αξιόλογον συγγραφήν. Απέχοντες επί του παρόντος από πάσης λεπτομερούς εξιστορήσεως του βίου του αγαθού τούτου Έλληνος, παρατηρούμεν απλώς τα επόμενα. Η Ρωσσία, αναγνωρίσασα την μεγάλην ικανότητα , την ειλικρίνειαν και δραστηριότητα του αοιδίμου Λεβέντη, ου μόνον απένειμε αυτώ το παράσημον του Αγίου Βλαδιμίρου, αλλά και παρασκεύαζεν αυτώ στάδιον ευρύτερον, υψηλότερον και επικερδέστερον. Μαθούσα όμως εν τούτοις η αυτοκρατορική κυβέρνησις ότι ο Λεβέντης ανεδείχθη εν των κυριωτέρων της Φιλικής Εταιρίας μελών και ουδεμιάς ουδέποτε εφείσθη δαπάνης υπέρ της των Ελλήνων απελευθερώσεως, εμετρίασεν όνπερ ησθάνετο κατ’ αρχάς ζήλον προς τον διακεκριμένον τούτον υπάλληλόν της, περί του οποίου ο τότε διευθύνων το επί των εξωτερικών της Ρωσσίας υπουργείον έλεγεν, M. Levendy et unique pour les Principautes, mais il a trempe dans la revolution. Ο δε Λεβέντης ιδών μετ΄ολίγον ότι εξησφαλίσθη ήδη η απελευθέρωσις της εαυτού πατρίδος, ην και μόνην επόθει ίνα υπηρετήση, παρητήθη της ρωσσικής υπηρεσίας, εις Ελλάδα δε μεταβάς εξελέχθη πληρεξούσιος της πατρίδος του Κυνουρίας εις την εν Προνοία εθνικήν συνέλευσιν. Επί της βασιλείας του Όθωνος ο μετριοφρονέστατος Λεβέντης εδέξατο διαφόρους διοικητικάς θέσεις, εις ταύτας μόνον αρκεσθείς, και ουδέποτε υψηλά αξιώματα επιζητήσας. Αγνή και άδολος φιλοπατρία, αληθής και ανυπόκριτος αυταπάρνησις ήσαν ο κυριώτατος των διανοημάτων του μοχλός˙ δια τούτων δε ετηρήθη μέχρι τελευταίας πνοής ακηλίδωτος ο ευγενής αυτού χαρακτήρ. Δις προσηνέχθη αυτώ επί της βαυαροκρατίας η του υπουργού θέσις, ην επανειλημμένως απεποιήθη. Αλλ’ ως ατρόμητος λάτρις και κήρυξ της αληθείας, ην δεν υπέκρυπτεν ουδέ προς αυτόν τον ανώτατον άρχοντα, δεν εβράδυνε να στερηθή της ευνοίας του βασιλέως Όθωνος, όστις συνείδεν ότι δεν ηδύνατο να μεταχειρισθή τον Λεβέντην ως όργανον οσάκις προέκειτο περί υποθέσεων ων το εθνωφελές ήτο αμφίβολον. Διευθύνας επί βραχύν χρόνον το εν Κωνσταντινουπόλει γενικόν προξενείον, παρέσχε και αυτόθι τρανά δείγματα των σπανίων αυτού προτερημάτων˙ μετά δε ταύτα διορισθείς γενικός της Ελλάδος πρόξενος εις Μολδοβλαχίαν κατερραδιουργήθη υπ’ ανθρώπων φοβουμένων την εκείθε μετάβασίν του, ούτω δε διεκωλύθη να αναλάβη την θέσιν εκείνην, εν η ηδύνατο αναντιρρήτως να εκπροσωπήση κάλλιον παντός άλλου την Ελλάδα δια τε τα ένδοξα αυτού προηγούμενα και δια τους αυτόθι ισχυρούς φίλους του.

Περί τον νοέμβριον του 1847 ο Λεβέντης βεβαρημένος υπό επταμελούς οικογενείας (πέντε υιών και δυών θυγατέρων) και πενόμενος χρημάτων αυτός ο αφθόνως άλλοτε το χρυσίον υπέρ της εθνικής παλιγγενεσίας επιδαψιλεύσας, προσεβλήθη υπό κεραυνοβόλου αποπληξίας και μετ’ ολίγας ώρας απεβίωσεν εν Αθήναις τη 24 νοεμβρίου 1847, θρηνούμενος υπό των προσφιλεστάτων συγγενών και πολυαρίθμων φίλων του. Εν τω κιβωτίω του ουδέν άλλο ευρέθη ή 48 δραχμαί. Εισήλθεν εις τον αγώνα πλουσιώτατος και πολυκτημονέστατος, ετάφη δε ως άλλος Αριστείδης δημοσία δαπάνη, καταλιπών τοις εαυτού τέκνοις πολύτιμον μεν και αναφαίρετον κληροδότημα το αγαθόν όνομά του, τύπον δε και υπογραμμόν του βίου των την φιλοπατρίαν, την γενναιοδωρίαν και τας λοιπάς αυτού αρετάς.

------------------------------------------------------------------------

Σημείωση του Συντάκτη: Του αοιδίμου πατρός αι ευλογίαι και το παράδειγμα αισιώτατα επενήργησαν εφ’ όλην την αγαθήν και αξιοσέβαστον αυτού οικογένειαν. Υπέρ της πατρίδος εθυσίασε μεν ο πατήρ την περιουσίαν και το λαμπρόν στάδιόν του, εφονεύθη δε ο υιός αυτού Αγησίλαος υπό των Τούρκων, μαχόμενος εν τη κατά Θεσσαλίαν στρατεία του 1854. Μη θέλοντες να υπερπηδήσωμεν τα παρά της μετριόφρονος κυρίας Χαρικλείας διαχαραχθέντα όρια, απέχομεν του πλέξαι στεφάνους εις πρόσωπα ζώντα, των οποίων άλλως τα αγαθά πλεονεκτήματα είναι γνωστά εις τους τυχόντας της γνωριμίας αυτών.

Ευχαριστούμε την Γιάννα Τετώρου για την πολύτιμη βοήθεια της